تصویر عنوان
در جهان سراسر رقابت امروز، دست یافتن به مزیت رقابتی چه در عرصه خُرد بنگاهی و چه در عرصه کلان ملی، به ضرورتی انکارناپذیر بدل شده است. ایران نیز به عنوان کشوری در حال پیشرفت، از این قاعده مستنثنی نیست و ضرورت کسب رقابت‏پذیری در عرصه ملی و جهانی را درک کرده است. بی‏شک، یکی از عوامل اساسی در دستیابی به این مهم، ایجاد ارزش افزوده اقتصادی حاصل از نوآوری و تجاری‏سازی فناوری است. از این رو، حمایت از نوآوری و تجاری سازی فناوری با هدف افزایش سهم تولید دانش بنیان در کشور و بازارسازی مناسب برای آن، یکی از سیاستهای راهبردی و اولویتهای اساسی کشور است. بدین منظور مطابق با بند ششم سیاست های کلی علم و فناوری و راهبرد کلان نهم نقشه جامع علمی کشور که در آنها گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی همراه با تحکیم استقلال کشور و جلوگیری از تحقق اهداف نظام سلطه بر اساس اصل عزت حکمت و مصلحت مورد تاکید قرار گرفته و به منظور اجرای دستور مورخ 1395/06/09 مقام معظم رهبری در خصوص مراودات علمی، آموزشی و پژوهشی با سایر کشورها بر أساس سند جامع روابط علمی بین المللی ج.ا.ا حسب مصوبه شماره 805 مورخ 1396/12/15 شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به اهداف کلان مورد اشاره در ماده 1 این مصوبه و همچنین بندهای راهبردی ماده 2 برآنیم با اتکاء به امکانات و ظرفیت های موجود بین المللی در اختیار بخش خصوصی موجبات توسعه وبسط روابط فناوری کشور محقق گردد تا به نوبه خود بتواند شاخصی علمی و عملیاتی در عرصه دیپلماسی فناوری ج.ا.ا را رقم زده و راهگشای تجارت بر پایه محصولات فناورانه برای شرکت های صاحب دانش فنی ایرانی باشد.

ضرورت توجه به بازار محصولات و خدمات فناورانه و دانش بنیان روسیه:

 

 

ورود به بازار رقابتی و  پرمصرف فناوری روسیه.

 

پوشش کسری فناوری مورد نیاز روسیه در شرایط تحریمی ایجادی.

 

ورود مستقیم به شبکه توزیع فناوری بویژه مصرف کنندگان در بخش صنایع روسیه.

 

شکل گیری ارتباط مستقیم با همتایان و متناظرین شرکت های دانش بنیان در روسیه.

 

توسعه سهم صادراتی محصولات و خدمات فناوری و دانش بنیان در بازار واردات فناوری روسیه.

 

تثبیت سهم اتخاذ شده از بازار و ایجاد زیر ساخت تولید در روسیه در صورت افزایش تقاضا.

 

ایجاد سکوی صادراتی به سایر بازارهای متحدین منطقه ای روسیه، EAEU، SCO، BRICS

 

بستر سازی جهت تأسیس گمرک تخصصی صادرات فناوری ایران.

 

ایجاد نقطه کانونی خدمات ترانزیت فناوری برای پوشش صادرات مجدد محصولات فناورانه روسیه.

 

نشر شناخت تخصصی از محصولات و توانمندی های شرکت های دانش بنیان ایرانی در روسیه.

 

توسعه سطح توانمندی تولید شرکت های دانش بنیان با شناسایی رقبا، نیاز بازار و شناخت محصولات جدید.

 

بستر سازی با هدف جلب نظر سایر شرکت های فناور روس در جذب سرمایه گذاری مشترک در ایران.

 

تقویت بستر سکوی صادراتی در ایران به عنوان بارانداز خدمات صادراتی سایر پارک های فناوری کشور به بازار روسیه.
خدمات فناوری و دانش فنی ویژه پارک ها و شرکت های فناور و دانش بنیان

برنامه ریزی و توسعه

تهیه و تدوین برنامه راهبردی روابط  در روسیه در غالب مطالعه و برنامه ریزی.

 

تدوین برنامه عملیاتی توسعه روابط و به تبع آن دسته بندی شاخه / فعالیت شرکت های زیر مجموعه پارک های علم و فناوری در روسیه منطبق با دستور العمل دفتر توسعه کسب و کار بین الملل مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری.

 

شناسایی چالش های رقابتی و اجرائی سازی در تعامل و همکاری با همتایان روس و ارائه راهکار مُنظَم به روش شناسی ورود فناورانه به بازار روسیه منطبق با اهداف دفتر تبادل فناوری مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری.

 

مطالعه و ارائه گزارش قوانین تأسیس، فعالیت و روش های حمایتی دولتی و مشارکت بخش خصوصی با موضوع پارک های فناوری روسیه.

 

پایش و برزورسانی قوانین، دستورالعمل ها و ابلاغات دولتی روسیه در زمینه پارک های فناوری.

 

امکان سنجی روش های جذب سرمایه گذاری طرف روس.

 

تأمین نیازمندی های پایگاه فروش محصولات / خدمات فناورانه در حوزه روسیه در غالب پایش اطلاعات پارک های موجود در روسیه با هدف شناخت توانمندی ها و محصولات / خدمات تولیدی توسط شرکت های فناور روس برای برنامه ریزی و راهبرد ایجاد هر چه بهتر فروش صادراتی و همچنین ایجاد روابط مشترک و در صورت امکان همکاری مشترک با شرکت های فناور روس در صورتیکه محصولات آنها دارای جذابیت خاص برای شرکت های پارک های علم و فناوری داشته باشد. چراکه شرکت های روس می توانند با حضور در ایران از مزایای معافیت های مالیاتی  بهره مند گردند و در مقابل از ظرفیتهای صادراتی هرچه بهتر سرزمینی ایران استفاده لازم را ببرند که در طرح های مشترک قابلیت انجام دارد.

 

مطالعه ظرفیت های منطبق در راستای همگرایی تأسیس منطقه مشترک همکاری فناوری در محل پارک های فناوری با اولویت برقراری رابطه ستادی و پس از آن برقراری روابط تجاری مشترک شرکت های مستقر در پارک ها.

 

مطالعه و برنامه ریزی با جهت دهی تشکیل کریدور صادرات فناوری و توسعه تبادل مشترک و استفاده از ظرفیت های ترانزیت فناوری پارک های علم و فناوری کشور با هدف صادرات مجدد محصولات فناورانه روس و ایجاد ارزش افزوده از این محل.

 

مطالعه و بررسی ظرفیت های نمایشگاهی جهت برگزاری پاویون اختصاصی پارک های فناوری کشور یا مشارکت سایر پارک های روسیه با هدف معرفی توانمندی ها و ظرفیت های فناورانه ج.ا.ا .

 

تدوین بانک اطلاعاتی جامع پارک های فناوری روسیه مطابق دسته بندی پارک ها بر اساس نوع فعالیت، تعداد شرکت های مستقر، ظرفیت ها، زیرساخت ها و امکانات پارک ها، تخمین درآمدی و روش های تجاری سازی تولید، توزیع و فروش اعم از داخلی / خارجی؛ با هدف الگو گیری برای برنامه ریزی صادراتی شرکت های دانش بنیان در امر تجارت خارجی در صورت نیاز و همچنین در اختیار داشتن این بانک اطلاعاتی با هدف ایجاد یک هاب صادراتی برای محصولات دانش بنیان کشور بعنوان شتاب دهنده صادراتی.

 

برنامه ریزی و پیشنهاد طرح های توانمند سازی شرکت های مستقر در پارک های فناوری با الگو گیری از همتایان روس. (اشاره به کلیات اطلاعات تجمیعی از بانک اطلاعاتی بر اساس تحلیل داده های مدیریت، روش های تجاری و قوانین حمایتی). همتایان روس شامل مشتریان بالقوه شناسایی شده در بررسی های بندهای فوق است که می توانند در مذاکرات تجاری به مشتریان بالفعل محصولات شرکت های مستقر در پارک های فناوری برای اهداف صادراتی تعریف شوند. دیگر تعریف این همتایان الزاما شرکت های فناور روس نیستند بلکه مصرف کنندگان فناوری در سرزمین روسیه هستند که شرکت های معظم شناخته شده در بخش های خصوصی و دولتی روسیه را شامل می گردند.

 

ارائه گزارش عملکرد مطالعات صورت گرفته به پارک های فناوری و مشورت در راستای انطباق سازی نقاط قوت با هدف توسعه و بهبود عملکرد مدیریت ستادی پارک و تسری آن به شرکت های مستقر در پارک.

توسعه روابط ستاد و شرکت های پارک های علم و فناوری

ایجاد پل ارتباطی بین ستاد پارک های فناوری با همتایان روس اعم از پارک های فناوری، مراکز علمی – صنعتی و دستگاههای اجرایی مرتبط با اهداف مطالعه شده در بخش مطالعه و برنامه ریزی بر اساس سند جامع روابط عملی بین المللی کشور.

 

شکل دهی ساز و کار فعال جهت کسب تبادل تجارب و دانش های مدیریتی پارک های فناوری در روسیه با هدف شناخت اکوسیستم مدیریت پارک های فناوری روسیه.

 

تبیین ظرفیت های همکاری مشترک با توجه به ظرفیت های موجود و بسترسازی توسعه همکاری های پارک های فناوری کشور در سایر بخش های فناورانه در صورت امکان تأمین زیرساخت و مجاز بودن حسب سیاست های کلان راهبرد علم و فناوری کشور.

 

ارائه تقویم رویدادها و نمایشگاه های توانمند قابلیت دار جهت حضور پارک های فناوری و شرکت های دانش بنیان بعنوان پاویون و بازدید از نمایشگاه یا رویداد مورد تقاضا.

 

تنظیم ملاقات های حضوری و یا غیر حضوری در راستای اهداف و راهبرد کلان پارک های فناوری.

 

اعزام هیئت های فناورانه به ج.ا.ا جهت بازدید و ملاقات های هدفمند با رویکرد آشنایی محیطی با پارک های فناوری و شرکت های مستقر توانمند در عرصه صادرات فناورانه.

 

برگزاری رویداد های تخصصی دو جانبه بین شرکت های مستقر در پارک های فناوری و همتایان روس در ایران و روسیه.

 

توسعه تعاملات با نهادها و سازمان های هدف.

 

تخصیص میز کار اختصاصی پیگیری امور پارک های فناوری و شرکت های دانش بنیان در روسیه.

 

استخدام کارمند محلی جهت پیگیری امور پارک های فناوری و نظارت بر عملکرد آن.

 

ترجمه محتوی ارسالی از سوی پارک های فناوری و شرکت های دانش بنیان به زبان روسی.

 

در اختیار گذاردن فضای شو روم اختصاصی فیزیکی و مجازی به پارک های فناوری و شرکت های دانش بنیان با هدف معرفی ظرفیت ها و امکانات فناورانه ج.ا.ا .

تجاری سازی محصولات دانش بنیان

برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با بازار روسیه در بخش تجارت عمومی و تجارت فناورانه.
تعریف مفاهیم کریدور صادراتی و ترانزیتی فناورانه.
دوره معرفی ظرفیت های تجاری بازار روسیه.
معرفی ظرفیت ها ترانزیت و همکاری مشترک با شرکت های روسیه.
معرفی ظرفیت های رویدادهای فناورانه و تجاری روسیه.
خدمات حقوق قراردادها با شرکت های روسیه.
خدمات مطالعه بازار تخصصی برای محصولات شرکت های دانش بنیان.
خدمات بازار یابی و بازارسازی به شرکت های دانش بنیان.
مشاوره و ارزیابی پیش نیازهای شرکت های دانش بنیان به منظور تهیه راهبرد صادراتی محصولات به روسیه.
مشاوره قوانین صادرات و واردات کشور روسیه.
ارائه مشاوره خدمات أخذ مجوز ها و استانداردهای ورود کالاهای تخصصی به روسیه.
خدمات کمک به ثبت پتنت محصولات فناورانه و اختراعی در روسیه.
خدمات ثبت برند در کشور روسیه.
خدمات تنظیم اسناد تجاری از جمله قراردادها و توافق نامه ها.
خدمات تنظیم جلسات تخصصی با مشتریان هدف در بازار روسیه.
خدمات شناساندن محصولات فناورانه و نمایه کردن آن در وب سایت مرکز تجاری و پلتفرم نمایشگاه مجازی.
ارائه خدمات مرتبط با امور مشتریان، پاسخگویی و پیگیری تخصصی.
ارائه خدمات لجستیکی.
ارائه خدمات نقل و انتقال مالی از کانال های رسمی در فرآیند واردات – صادرات و یا ترانزیت.
بررسی اصالت خریدار روس و یا تأمین کننده روس در امور قرارداد با شرکت های دانش بنیان.
کارگزاری خدمات ضمانت نامه های صادراتی و تضمین قرارداد باشرکت های خریدار روس.
کارگزاری خدمات ضمانت نامه های وارداتی، بیمه و تضمین قرارداد بابت واردات از روسیه.
تسهیل بستر ارتباط برخط بین شرکت های دانش بنیان و همتایان روس.
تسهیل گری در معرفی شرکت های دانش بنیان به متقاضیان صنعتی محصولات فناورانه.
برگزاری جلسات دو جانبه B2B در غالب تورهای حضوری و مجازی تجاری دو طرفه.
مشاوره توانمند سازی صادراتی به شرکت های فاقد صادرات یا سابقه صادرات موردی و با صادرات واسطه ای.

مدل های پارک های فناوری فدراسیون روسیه

 

 

پارک فناوری صنعتی

پارک فناوری کشت و صنعت ( پارک فناوری بیوتکنولوژی)

اکو تکنو پارک

پارک فناوری صنعت الکترونیک

پارک فناوری در زمینه فناوری های پیشرفته

تاریخچه پارک های فناوری فدراسیون روسیه

 

تاریخچه پارک‌های فناوری دولتی روسیه در زمینه فناوری پیشرفته را می‌توان به سفر ولادیمیر پوتین به هند در دسامبر 2004 دنبال کرد. سپس در میزگردی در بنگلور، لئونید ریمان وزیر ارتباطات و رؤسای شرکت‌های داخلی فناوری اطلاعات از روسیه علاوه بر رئیس‌جمهور این کشور حضور داشتند که نهایتا ریاست جمهوری وقت روسیه بلافاصله پس از بازگشت به کشور و برگزاری نشستی در نووسیبیرسک، ایجاد چنین پارک های فناوری را وظیفه ملی روسیه خواند.
در راستای پیگیری فرامین رئیس جمهور روسیه در ژانویه 2005، وزارت اطلاعات و ارتباطات امکان ایجاد چهار پارک با هزینه بودجه فدرال را با مساحت حدود 1 متر مربع به إزاء هر کیلومتر در مناطق مسکو، سنت پترزبورگ، نیژنی نووگورود و نووسیبیرسک را در نظر گرفت. پروژه هماهنگی تکنو پارک در دانشگاه مخابرات سن پترزبورگ برای ایجاد اولین از چهار مورد موافقت وزارت ارتباطات اطلاعات و ارتباطات در مارس 2005 آغاز گردید. این پارک فناوری سنت پترزبورگ در دانشگاه دولتی مخابرات به نام Bonch-Bruevich نامگذاری شد که قرار بود در همان سال راه اندازی شود، اما در واقع ساخت آن در آوریل 2006 آغاز شد.
در مارس 2006، نخست وزیر میخائیل فرادکوف دستور ایجاد پارک های فناوری “بر اساس دستور ریاست جمهوری” را امضا کرد و جغرافیای تکنوپارک ها گسترش یافت که طبق برنامه دولتی که توسط فرادکوف در سال 2006-2010 به تصویب رسید آنها قرار بود در مناطق مسکو، نووسیبیرسک، نیژنی نووگورود، کالوگا، تیومن، جمهوری تاتارستان و سن پترزبورگ ظاهر شوند.
پس از سن پترزبورگ در آگوست 2006، تصمیم ساخت یک تکنوپارک به ارزش 17 میلیارد روبل بعنوان دومین پارک فناوری در منطقه نووسیبیرسک اتخاذ گردید که هزینه های این پروژه با مشارکت شرکت ساخت و ساز RosEuroDevelopment پشتیبانی و تأمین گردید.
در همان ماه، هزینه مجتمع سنت پترزبورگ در دانشگاه بونش بروویچ توسط رئیس الکساندر گوگول تعیین و به گفته وی، هزینه این پروژه یک میلیارد دلار بود که سپس رقم مبادله ای 26.7 روبل معادل یک دلار بودجه تخصیص یافت و هزینه های پروژه سنت پترزبورگ تقریباً 27 میلیارد روبل برآورد شد. گوگول اعلام داشت که 12 درصد بودجه از بودجه سن پترزبورگ، 16 درصد از بودجه فدرال و 72 درصد از سرمایه گذاران خواهد بود.
طی سالهای 2007-2008 دولت فدرال رقم بودجه معادل 3 میلیارد روبل برای ایجاد پارک های فناوری را سازندگان تخصیص داد و همچنین طی این مدت زمان عملیات احداث 10 پارک فناوری پایان یافته و برخی شرکت ها شروع به استقرار در پارک ها نمودند و طرح 9 پارک دیگر در دستور احداث قرار گرفت.
اغلب پارک های فناوری بعلت مشکلاتی چون تأمین بودجه مشکلات ثبتی زمین ها و تصویب طرح های ساختمانی در حوزه خدمات ساخت و ساز دچار تأخیر عملیات تحدیثی بودند و در این میان در اکتبر سال 2009 اولین پارک فناوری تاتارستان آغاز بکار کرد.
در نهایت تا پایان سال 2010، با مشارکت وزارت ارتباطات و رسانه های گروهی، هفت پارک فناوری در تاتارستان، تیومن، نووسیبیرسک، کمروو و موردویا ساخته و راه اندازی شد و با استقرار شرکت ها در این پارک های فناوری که به مرور انجام شد باعث افزایش دوبرابری درآمدی را میسر گشت و درآمد این شرکتها در سال 2010 تقریباً به 14 میلیارد روبل رسید. برای مقایسه، یک سال قبل این رقم حدود 7 میلیارد روبل بوده. اساساً، شرکت‌هایی که مکان‌هایی را در پارک‌های فناوری دریافت کردند، در توسعه استراتژیک فناوری اطلاعات (19٪ از کل شرکتها)، 18٪ شرکت های فناوری‌های نوآورانه در معدن و 15٪ در کارایی انرژی مشغول بودند. به گفته نمایندگان این وزارتخانه، مولدهای اصلی درآمد، پارک های فناوری خیمگراد و پارک فناوری اطلاعات (در کازان) و همچنین پارک فناوری نووسیبیرسک بودند.
با توجه به ازدیاد احداث پارک های فناوری تا سال 2011 انجمن فن پارک ها در حوزه فناوری های برتر در همین سال تأسیس گردید که ابتکار عمل تأسیس این انجمن بواسطه همگرایی پارک های فناوری روسیه تبیین شد.
در 16 فوریه 2015، وزارت ارتباطات و رسانه های جمعی فدراسیون روسیه شروع به انتخاب نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه کرد که حق دریافت حمایت دولتی در قالب یارانه برای بازپرداخت هزینه های ایجاد زیرساخت پارک فناوری در زمینه فناوری های بالا را دارند. قوانین انتخاب و فهرست اسناد ارائه شده توسط نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه با فرمان شماره 1119 دولت فدراسیون روسیه در 30 اکتبر 2014 تصویب شد که این فرمان ساز و کاری جدید در راستای حمایت از مناطق تأسیس کننده پارک های فناوری بود.
این مکانیسم به نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه این امکان را می دهد که بتوانند بخشی از وجوه مورد استفاده در ایجاد زیرساخت پارک های فناوری را با هزینه یارانه های فدرال متناسب با میزان کسر مالیات و گمرک دریافتی توسط بودجه فدرال در نتیجه فعالیت شرکت های پارک های فناوری ایجاد شده بازپرداخت کنند.
طبق گزارش انجمن خوشه ها و پارک های فناوری، در سال 2019 در 54 منطقه روسیه 169 پارک فناوری وجود داشت. البته بخش اصلی در مسکو و منطقه مسکو متمرکز است – به ترتیب 42 و 23. ماهیت فعالیت اکثریت مطلق پارک های فناوری، به استثنای چند مورد، کاملاً متفاوت است.
با توجه به توسعه فناوری در روسیه بویژه تمرکز بر فناوری های پیشرفته ولادیمیر پوتین ریاست جمهوری روسیه در تاریخ 13 ژوئن 2023 قانون جدید ایجاد پارک های فناوری پیشرفته را به امضاء رساند و بر اساس این سند، پارک فناوری در حوزه فناوری‌های پیشرفته مجموعه‌ای از امکانات زیربنایی است که برای فعالیت‌ها یا فعالیت‌های علمی، فنی یا نوآورانه در حوزه فناوری اطلاعات به منظور تضمین تولید یا عرضه محصولات جدید و همچنین فناوری‌ها یا خدمات در نظر گرفته شده است. مدیریت این گونه پارک های فناوری توسط شرکت های مدیریت خصوصی یا غیرتجاری ویژه رسیدگی خواهد شد.